ชื่อพันธุ์
ปทุมมา Maejo impressชื่อสามัญ
curcuma Siam- tulipชื่อวิทยาศาสตร์
Curcuma hybrida
ผู้พัฒนาพันธุ์
ผศ.ดร.เฉลิมศรี นนทสวัสดิ์ศรีหน่วยงาน
สาขาพืชสวนประดับ ภาควิชาพืชสวน คณะผลิตกรรมการเกษตรวงศ์ Zingiberaceae
ลักษณะทางพฤษศาสตร์
ต้น พืชกลุ่ม Curcuma มีลำต้นใต้ดินทำหน้าที่สะสมน้ำและอาหารเรียกว่า เหง้า(Rhizome) ตาข้างของเหง้าจะเจริญเติบโตไปเป็นลำต้นเทียม (pseudomanas) ที่เห็นอยู่เหนือดิน
ใบ มีลักษณะเป็นใบเดี่ยวขอบใบเรียบ และก้านใบจะร่วมตัวกันแน่นเป็นลำต้นเทียม
ช่อดอก เป็นแบบช่อแน่น (compact spike) มีใบประดับ (bract) โอบรอบช่อดอกทำให้เห็นใบประดับเรียงซ้อนกันเกิดเป็นช่อที่มีลักษณะเป็นทรงกระบอก หรือทรงกระสวยภายในเป็นที่อยู่ของดอกจริงประมาณ 2-7 ดอก ส่วนใบประดับส่วนบน (coma bract) มีลักษณะรูปร่างและสีสันแตกต่างจากใบประดับปกติ และจะไม่มีดอกจริงอยู่ภายใน
ดอก มีกลีบเลี้ยง 3 กลีบอยู่เหนือรังไข่ ส่วนกลีบดอกมีโคนที่เชื่อมต่อกันเป็นหลอดแต่ปลายแยกเป็น
กลีบ เกสรตัวผู้วงนอกเป็นหมัน 3 อัน ถูกปลี่ยนรูปเป็นกลีบ 3 กลีบเรียกว่ากลีบสเตมิโนด (staminode) โดยหนึ่งกลีบเปลี่ยนไปเป็นรูปที่เรียกว่าปาก (lip) สำหรับเกสรเพศเมียอยู่สูงกว่าอับละอองเกสรเล็กน้อย โดยแทรกอยู่ระหว่างอับละอองเกสร
ผลและเมล็ด ผลเมื่อพัฒนาจะแบ่งเป็นรูป 3 พูอย่างชัดเจนภายในแต่ละพูเป็นที่อยู่ของเมล็ด ซึ่งมีเมล็ดอยู่ราว 25-150 เมล็ดขึ้นกับชนิด ผลแก่มีอายุประมาณ 1-2 เดือนโดยผลแก่เต็มที่จะมีผนังบาง และใสจนสามารถมองเห็นได้ เมล็ดมีรูปร่างคล้ายหยดน้ำ หรือเมล็ดองุ่นขนาดยาวประมาณ 0.5 เซนติเมตร เมล็ดที่แก่เต็มที่จะมีสีน้ำตาลเข้ม
ราก เป็นระบบรากฝอยรากส่วนหนึ่งมีปลายบวมพองออก มีลักษณะเป็นตุ่มทำหน้าที่เก็บสะสมอาหาร
แหล่งที่มา/ประวัติ
เป็นลูกผสมข้ามชนิดระหว่าง C. alismatifolia กับ C. aurantiaca
ข้อจำกัด
เป็นหมัน ขยายพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศเท่านั้น