การขยายพันธุ์มะนาว
พันธุ์ การจำแนกพันธุ์มะนาว
สามารถจำแนกได้หลายวิธี แต่ในที่นี้จะขอจำแนกตามความสำคัญทางเศรษฐกิจ และเป็นที่ต้องการของตลาดและผู้บริโภค คือ
1. มะนาวหนัง ผลอ่อนมีลักษณะกลมยาวหัวและท้ายแหลม เมื่อโตเต็มที่ผลมีลักษณะค่อนข้างยาว อาจกลมมนบ้างเล็กน้อย ด้านหัวมีจุก ข้อดีคือเก็บรักษาไว้ได้นาน ข้อเสีย คือ เปลือกหนาเวลานำไปปรุงอาหารอาจมีรสขมเนื่องจากตุ่มน้ำมันที่ผิว
2. มะนาวไข่ ผลอ่อนมีลักษณะกลมยาวหัวท้ายแหลม เมื่อผลโตเต็มที่มีลักษณะกลมมน เปลือกบางผลโต กว่ามะนางหนัง ข้อดีคือน้ำมาก
3. มะนาวแป้น ผลอ่อนมีลักษณะกลมมน เมื่อผลโตเต็มที่มีลักษณะกลมแบน ทรงแป้น ผลมีขนาดกลางระหว่างมะนาวหนัง และมะนาวไข่ เปลือกบางน้ำมากให้ผลผลิตตลอดปี มีหลายพันธุ์ เช่น แป้นรำไพ แป้นทราย และแป้นทวาย เป็นต้น
การขยายพันธุ์มะนาว โดยวิธีการตอนกิ่ง
1.เลือกกิ่งที่ไม่อ่อนและแก่จนเกินไป สามารถตอนได้ตั้งแต่กิ่งที่เป็นสีเขียว สีน้ำตาลอ่อน และสีน้ำตาลแก่ ยาวประมาณ 30-50 เซนติเมตร เลือกกิ่งที่ไม่เป็นโรคแมลง กิ่งที่ตั้งตรง เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 0.5 เซนติเมตร ขึ้นไป
2. ตัดหนามและใบบริเวณที่จะควั่นกิ่งออกประมาณ 5 เซนติเมตร (เพื่อให้สะดวกในการควั่นกิ่ง และป้องกันหนามมะนาวตำมือ)
3. ควั่นกิ่งออกเป็น 2 รอยถึงเนื้อไม้ ห่างกัน 1-2 เซนติเมตร
4. ใช้สันมีดขูดเนื้อเยื่อเจริญออกให้หมด ขูด
5. หุ้มด้วยขุยมะพร้าวที่มีความชื้น หรือใช้ตุ้มตอนสำเร็จ ประกอบด้วย พลาสติก ขุยมะพร้าว ดินผสมน้ำยาเร่ง ราก
มัดเปาะหัวท้ายให้แน่น
6. ทิ้งไว้ประมาณ 25-45 วัน รากจะแทงออกมาให้เห็น โดยจะเห็นรากด้านล่างออกก่อน ตามแรงโน้มถ่วงของโลก
เมื่อมีรากออกมากแล้ว ใช้กรรไกรตัดกิ่ง ตัด เพื่อนำไปแช่น้ำต่อไป
7. นำกิ่งตอนที่ออกรากแล้ว แช่น้ำจนอิ่มตัว
8. นำไปชำในถุงดำขนาด 5 x 8 นิ้ว ส่วนผสมของวัสดุปลูก
ดิน 1 ส่วน
แกลบ 1 ส่วน
มูลวัวที่ย่อยสลายแล้ว 1 ส่วน
9. นำกิ่งตอนมะนาวลงปลูกในถุงดำขนาด 5 X 8 นิ้ว โดยใส่ดินปลูกรองก้นถุง 1 ใน 3 ส่วนของถุง
10. นำถุงพลาสติกที่หุ้มตุ้มออก
11. วางกิ่งตอนมะนาวลงในถุง โดยให้ลำต้นตั้งตรง ใส่ดินให้เต็มถุงเขย่าดินให้แน่น
12. รดน้ำแล้วเก็บในที่ร่มรำไร ประมาณ 15 วัน จะเห็นรากแทงออกจากถุง หรือนำไปปลูกในแปลง และสามารถจำหน่ายได้
ผู้สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ อาจารย์พิชัย สมบูรณ์วงศ์ นักวิชาการชำนาญการพิเศษ ฝ่ายนวัตกรรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี สำนักวิจัยและส่งเสริมวิชาการการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โทร. 053-873938-9 ในวันเวลาราชการ