เพาะต้นกล้ามะม่วงขายได้ราคางาม
มะม่วงตลับนาค หรือทางภาคเหนือ เรียกมะม่วง กุลาลืมตึก นับได้ว่าเป็นมะม่วงที่มีลักษณะพิเศษคือ ทนทานต่อสภาพดินฟ้าอากาศที่แห้งแล้งได้ดี หาอาหารเก่ง เจริญเติบโตเร็ว ไม่ต้องรดน้ำให้ปุ๋ย หรือพ่นสารเคมีใด ๆ ก็สามารถออกดอกติดผลดกทุกปี ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้น เกษตรกร หรือ ผู้ผลิตกล้าพันธุ์ไม้เพื่อจำหน่าย จึงนิยมนำเอาเมล็ดมะม่วงตลับนาคมาทำเป็นต้นในการผลิตกิ่งมะม่วงพันธุ์ดีขาย หรือจะขายเป็นต้นตอให้เกษตรกรนำไปปลูกลงในแปลงช่วงต้นฤดูฝน และจะทำการเปลี่ยนยอดพันธุ์ดี ต่อไปในฤดูฝนหน้า
สำหรับเกษตรกรมืออาชีพโดยทั่วไป จะใช้ต้นตอมะม่วงตลับนาคไปปลูกในแปลงต้นฤดูฝน หลังจากปลูกรดน้ำตามครั้งเดียว แล้วจะปล่อยให้มะม่วงหากินเอง และประมาณเดือนมิถุนายนหลังจากเก็บผลมะม่วงเสร็จแล้ว จะเริ่มแตกยอดอ่อน ก็สามารถตัดเอายอดมะม่วงพันธุ์ที่ท่านต้องการมาเปลี่ยนยอดที่แปลงโดยวิธีการเสียบยอดแบบเสียบข้าง วิธีนี้จะลดขั้นตอนในการดูแลมะม่วงในแปลงปลูกและลดต้นทุนลงได้มากทีเดียว ส่วนวิธีการที่ผู้ผลิตกิ่งพันธุ์จำหน่ายก็จะใช้มะม่วงตลับนาคเป็นต้นตอในการผลิตกิ่งพันธุ์ โดยวิธีการทาบกิ่ง การเสียบยอดแบบเสียบลิ่มโดยไม่มีใบติด การเสียบยอดแบบเสียบลิ่มโดยมีใบติด (ต้องอบในถุงพลาสติกเพื่อป้องกันการคายน้ำ) การเสียบข้าง มะม่วงพันธุ์ดีที่ผู้ผลิตทำจำหน่ายได้แก่ น้ำดอกไม้เบอร์ 4 น้ำดอกไม้สีทอง เขียวเสวย โชคอนันต์ มหาชนก มันขุนศรี อาร์ทูอีทู และอื่น ๆ เพื่อจำหน่ายให้เกษตรกรและประชาชนทั่วไป ราคาที่จำหน่ายขึ้นอยู่กับขนาดของกิ่งพันธุ์และอายุ ต้นโต อายุมากก็จะแพง มีตั้งแต่ 25 บาท ถึงต้นละ 500 บาท เลยที่เดียว
สำหรับขั้นตอนและวิธีการเพาะเมล็ดมะม่วงตลับนาคมีดังนี้
1. มะม่วงตลับนาคที่แก่แล้ว ประมาณต้นเดือนมิถุนายน ก็ใช้ทำพันธุ์ได้แล้ว ราคากิโลกรัมละ 1.50 – 2.00 บาท
2. นำมาปลอกเนื้อออก จนเห็นเมล็ด
3. ถ้าเป็นมะม่วงที่สุกต้องบี้เนื้อออกแล้วล้างน้ำ
4. นำไปผึ่งให้แห้งจะแกะเมล็ดได้ง่ายไม่ลื่น
5. ใช้กรรไกรตัดแต่งกิ่งตัด ลอยเว้าด้านข้างเมล็ด ระวังอย่าให้ตัดโดนเนื้อมะม่วงดังภาพ
6. ใช้คีมปลายแหลมคีบม้วนเปลือกหุ้มเมล็ดออก
7. นำเมล็ดไปเพาะในแปลงเพาะ หรือเพาะในถุงพลาสติก (ทำเป็นการค้าหรือมืออาชีพนิยมเพาะในแปลงเพาะ)
วัสดุเพาะ
- ดิน 1 ส่วน
- ขี้เถ้าแกลบหรือแกลบดิบหรือทราย 1 ส่วน
วิธีการเพาะเมล็ดมะม่วงในแปลง
- ผสมแกลบและดินให้เข้ากัน
- ขึ้นแปลงโดยยกแปลงให้สูงอย่างน้อย 10ซม.แล้วทำร่องเพาะเมล็ดโดยให้ลึกประมาณ 5-6 ซม.
- นำเมล็ดมะม่วงที่แกะเปลือกแล้วลงเพาะในแปลง โดยคว่ำส่วนเว้าของเมล็ดมะม่วงลง
- กลบเมล็ดมะม่วง โดยให้ดินที่ฝังกลบหนาประมาณ 2 – 3 ซม. แล้วรดน้ำให้ชุ่ม
8. เมื่อเมล็ดงอกประมาณ 3 อาทิตย์ย้ายจากแปลงลงถุงดำ
วัสดุ
- ถุงดำขนาด 5 x 8 นิ้ว
- ดิน 1 ส่วน
- แกลบดิบ 1 ส่วน
- ขี้วัวแห้งที่ผุหรือย่อยสลายแล้ว 1 ส่วน
9. หลังจากรากติดแล้วก็จำหน่ายได้ หรือเปลี่ยนยอดพันธุ์ดีได้ ต้นตอ มะม่วงตลับนาคขนาด อายุ 6 เดือนถึง 1 ปี ราคาขายประมาณ 15 – 20 บาท
ท่านผู้อ่านท่านใดสนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ อาจารย์พิชัย สมบูรณ์วงศ์ นักวิชาการเกษตรชำนาญการพิเศษ ฝ่ายนวัตกรรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี สำนักวิจัยและส่งเสริมวิชาการการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โทร. 053-873938-9 ในวันและเวลาราชการ
รายงานโดย
อาจารย์ พิชัย สมบูรณ์วงศ์ นักวิชาการเกษตรชำนาญการชำนาญการพิเศษ และสมศักดิ์ ศิริ นักวิชาการเกษตร งานถ่ายทอดเทคโนโลยี ฝ่ายนวัตกรรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี สำนักวิจัยและส่งเสริมวิชาการการเกษตร
มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โทร. 053-873938-9