การสร้างโรงเรือนและคอกสำหรับหมูหลุม
การสร้างโรงเรือนสำหรับเลี้ยงหมูหลุม อันดับแรกต้องเน้นการใช้วัสดุต่าง ๆ ที่มีตามธรรมชาติก่อนเพื่อลดต้นทุนค่าสร้างโรงเรือนให้ได้มากที่สุด การสร้างต้องคำนึงถึงสิ่งต่าง ๆ ดังนี้คือ
1. สถานที่ก่อสร้างโรงเรือน ควรเป็นที่ดอนน้ำไม่ท่วม หรืออาจเป็นที่ลุ่มก็ได้ แต่มีที่ระบายน้ำได้ดี อย่าให้น้ำท่วมขังเด็ดขาด
2. สร้างโรงเรือนตามแนวตะวันออก - ตะวันตก
3. โครงสร้างของโรงเรือน ขึ้นอยู่กับเงินที่จะลงทุนอาจจะใช้โครงสร้างไม้ หรือเหล็กก็ได้ แต่ต้องแข็งแรง สามารถรับน้ำหนักวัสดุมุงหลังคา ตลอดจนทนทานต่อการถูกลมพัดได้
4. วัสดุมุงหลังคาอยู่ที่เงินลงทุนอาจจะใช้ กระเบื้อง สังกะสี แฝก หรือจาก เป็นต้น อย่าให้หลังคารั่วโดยเด็ดขาด
5. โล่ง และอากาศถ่ายเทได้สะดวก
6. ขนาดของคอกขึ้นอยู่กับปริมาณสุกรที่เลี้ยงโดยสุกรใช้พื้นที่ต่อตัวตั้งแต่ เล็กจนถึงขาย 1.2-1.5 ตารางเมตร เช่น ถ้าสร้างคอกขนาด 3x4 เมตร จะเลี้ยงสุกรได้ 8-10 ตัว เป็นต้น
7. ลักษณะของหลังคาโรงเรือน สามารถ ทำได้หลายรูปแบบ เช่น
แบบเพิงหมาแหงน สร้างง่าย ราคาถูก แต่มีข้อเสีย จะทำให้แสงแดดส่องเข้าไปมากในฤดูร้อน หรือ น้ำฝนจะสาดเข้าได้ง่าย ในฤดูฝน ดังรูป
หลังคาเพิงหมาแหงน
แบบเพิงหมาแหงนกลาย เสียค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นนิดหน่อย จากแบบเพิงหมาแหงนแต่สามารถป้องกันแสงแดดและฝนสาดได้ดีกว่า ดังรูป
หลังคาเพิงหมาแหงนกลาย
แบบหน้าจั่ว ราคาก่อสร้างจะสูงกว่าสองแบบแรก แต่ป้องกันแสงแดด และฝนสาดได้ดี ถ้าสร้างสูงจะดีมาก เนื่องจากอากาศภายในโรงเรือนจะเย็นสบาย ระบายอากาศได้ดี แต่ถ้าสร้างต่ำเกินไป จะทำให้อากาศภายในร้อนอบอ้าว
แบบหน้าจั่ว
แบบจั่วสองชั้น หลังคาแบบนี้ปัจจุบันนิยมสร้างกันมากเนื่องจากปลอดภัยจากแสงแดดและฝนสาดได้ดีมาก ภายในโรงเรือนมีการระบายอากาศได้ดีมาก แต่ ราคาการก่อสร้างสูงกว่าแบบอื่น ๆ แต่ก็ถือว่าคุ้มค่าเพราะสุกรจะอยู่อย่างสบาย ไม่เครียด สุขภาพดี ส่งผลให้การเจริญเติบโตดีด้วย ดังรูป
แบบหน้าจั่วสองชั้น
การสร้างคอกสำหรับเลี้ยงหมูหลุม
คอกหมูหลุมจะแตกต่างจากคอกหมูโดยทั่วไป คือ นอกจากมีผนังกั้นคอกแล้ว ยังขุดหลุมให้ลึกลงไปประมาณ 70 เซนติเมตร แล้วนำวัสดุที่ย่อยสลายได้ใส่ลงไปทดแทนดินที่ขุดออก ผนังกั้นคอกขึ้นอยู่กับเงินทุนที่ดำเนินการอาจจะใช้ไม้ไผ่ ไม้ระแนง ไม้ยูคาลิปตัส หรืออาจจะเป็นผนังอิฐบล็อกก็ได้ โดยเน้นใช้วัสดุที่หาได้ง่าย ราคาไม่แพงเกินไป หรือผนังอาจจะเป็นแบบไหนก็ได้ที่สามารถป้องกันไม่ให้สุกรออกจากคอกได้ มีความแข็งแรง และอายุการใช้งานนานพอสมควร ไม่ต้องซ่อมแซมบ่อยครั้งเกินไป การขุดหลุมขนาดของหลุมขึ้นอยู่กับจำนวนสุกรที่จะเลี้ยงโดยกำหนดสุกร 1 ตัวใช้พื้นที่เลี้ยงตั้งแต่เริ่มจนถึงขาย 1.2-1.5 ตารางเมตร การขุดหลุมจะขุดหลุมก่อนหรือหลังการสร้างโรงเรือนก็ได้ ขึ้นอยู่กับความสะดวกในการทำงาน
วิธีการขุดหลุม
1. วัดความยาวจากแนวเสาโรงเรือน ซึ่งจะเป็นแนวเดียวกันกับการทำผนังกั้นคอก วัดเข้าไปด้านในทั้งสี่ด้าน ๆ ละ 30 เซนติเมตร แล้วทำการขุดลงไปให้ลึก 70 เซนติเมตร (ตื้นกว่านี้ก็ได้)
2. แบ่งครึ่งขอบหลุมส่วนที่เหลือ ทั้งสี่ด้านและทำการขุดให้ลึกลงไป 30 เซนติเมตร ขุดเป็นรูปคล้ายตัวแอล (L)
3. ใช้อิฐบล็อกก่อบนรูปตัวแอล (L) ทั้งสี่ด้าน หรืออาจจะใช้ไม้แบบตีแบบและเทคอนกรีตก็ได้ เพื่อทำเป็นเล็บคอนกรีตลงไปตามขอบหลุมเพื่อป้องกันไม่ให้สุกรใช้ปากขุดขอบหลุมพัง
สามารถสอบถามรายละเอียได้ที่
อาจารย์สุกิจ ติดชัย นักวิชาการเกษตรชำนาญการ 8 ฝ่ายปรับปรุงและพัฒนาพันธุกรรมพืชและสัตว์
สำนักวิจัยฯ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โทร.0-5387-3942