ปลูกมะนาวในกระถางสร้างเงินลดภาวะโลกร้อน
ดู Clip VIDEO การปลูกมะนาวในกระถาง
มะนาวนับได้ว่าเป็นไม้ผลหรือพืชสวนครัวที่มีความจำเป็นและอยู่คู่กับการประกอบอาหารในชีวิตประจำวันของคนไทยมาช้านาน ฤดูกาลที่มะนาวออกสู่ตลาดมากคือช่วงมิถุนายนถึงพฤศจิกายน คือ มะนาวในฤดู ราคาถูก ขายเป็นกองไม่คุ้มค่ากับค่ากับค่าแรงงานในการเก็บเกี่ยวมะนาว แต่มะนาวนอกฤดูช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนพฤษภาคม มะนาวมีราคาแพง ขายเป็นลูก ตั้งแต่ 2-8 บาท การผลิตมะนาวนอกฤดูอาศัยองค์ความรู้และเทคนิคการบังคับให้มะนาวออกดอกติดผลนอกฤดู การบังคับการออกดอกนอกฤดูโดยการใช้สารพาโคลบิวทราโซล อัตรา 5-10 กรัมต่อต้น (ทรงพุ่มกว้าง 1 เมตรใช้สาร 5 กรัม) โดยขุดบริเวณโคนต้นลึกประมาณ 1-2 นิ้ว (วินัย วิริยะอลงกรณ์ การผลิตมะนาวนอกฤดู 2551)
การปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์เหมาะสำหรับเกษตรกรที่มีพื้นที่น้อย ดินปลูกพืชอื่นๆ ไม่เหมาะสม สามารถทำเป็นอาชีพหรืออาชีพเสริมได้ดี สามารถบังคับให้ออกดอกติดผลตามที่เราต้องการได้ ผลผลิตประมาณ 150-750 ผลต่อต้น (นรินทร์ พูลเพิ่ม เทคนิคการผลิตมะนาวนอกฤดูในวงบ่อซีเมนต์) โดยการงดให้น้ำมะนาว ข้อจำกัดของมะนาวโดยปลูกลงดิน และการปลูกในวงบ่อซีเมนต์ มีข้อจำกัด ข้อดี และข้อเสียแตกต่างกัน แต่ที่สำคัญคือ ทั้ง 2 อย่างที่กล่าวมาไม่สามารถเคลื่อนย้ายหรือยกขายเป็นกระถางได้
การปลูกมะนาวในกระถาง
ข้อดีคือ
1. สามารถใช้พื้นที่น้อย
2. ยกหรือเคลื่อนย้ายไปวางตรงไหนก็ได้ในบริเวณบ้าน หรือ แนวถนนบริเวณบ้าน
3. เป็นไม้ประดับได้
4. ออกดอกติดผลหรือมีมะนาวกินตลอดปี
5. สร้างรายได้ คือ ขายผลมะนาวหรือยกขายทั้งกระถาง กระถางละ 500 บาท
1. กระถางที่จะใช้ปลูกมะนาว ควรเป็นกระถางมังกรที่มีขนาดเหมาสมและดูแล้วสวยงาม จะต้องมีขนาดความกว้าง 15 นิ้ว ความสูง 15 นิ้ว คิดง่าย ๆ คือ ผสมดินปลูกแล้ว สามารถบรรจุดินปลูกได้ 1 ปีบครึ่ง และต้องเจาะรูด้านใต้ภาชนะขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 นิ้ว 3-5 รูเพื่อระบายน้ำ เพราะระบบรากของมะนาวอ่อนแอไม่ชอบน้ำขัง
2. พันธุ์มะนาว สามารถปลูกมะนาวได้แทบทุกพันธุ์ เอาเป็นว่าปลูกพันธุ์อะไรก็ได้ เป็นพันธุ์ที่คนปลูกกินและสามารถขายได้ แต่ขอแนะนำว่าปลูกมะนาวพันธุ์ที่มีการออกดอกติดผลง่าย ผลมีขนาดใหญ่เปลือกบาง มีน้ำมาก กลิ่นหอม และทนทานต่อโรคและแมลง ได้แก่พันธุ์แป้นทวาย หาซื้อได้ทั่วไป เลือกซื้อต้นที่มีลูกติด จะได้รู้ว่าเป็นพันธุ์แป้นจริง ๆ ต้องไม่มีโรค ติดมากกับต้นพันธุ์ โรคที่สำคัญคือโรคแคงเกอร์ จะติดที่ใบ กิ่ง และผล ราคาคงจะไม่เกินต้นละ 50 บาท ราคาตั้งแต่ 25-50 บาทโดยทั่วไป ถ้าท่านที่ไม่อยากเสียเงินซื้อ ก็สามารถไปเลือกตอนมะนาวที่บ้านเพื่อนหรือญาติ ๆ ที่มีต้นมะนาวได้ ตอนง่าย 20 วันหลังจากตอนก็ออกรากแล้ว
3. ดินปลูก มะนาวชอบดินร่วนซุย อินทรียวัตถุมาก
ดินดำ 1 ส่วน
แกลบที่ผุหรือย่อยสลายแล้วสังเกตได้คือสีจะเริ่มเปลี่ยนเป็นสีดำ 2 ส่วน
ปุ๋ยคอกที่ย่อยสลายแล้วมูลวัว มูลควาย ก็ได้ 1 ส่วน
ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 1 ช้อนโต๊ะ
ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน
4. ใช้เศษกระถ่างรองรูก้นกระถางหรือภาชนะเพื่อระบายน้ำ
แล้วตักดินปลูกใส่ลงในภาชนะประมาณเศษ 1 ส่วน 3 นำต้นมะนาวที่เตรียมไว้ลงปลูกโดยต้องเอาถุงพลาสติกออกก่อน อย่าให้ดินภายในถุงแตก จะใช้คัทเตอร์ กรีดถุงตามยาวแล้วค่อยดึงออก แล้วกลบดินลงไป เหลือปากขอบภาชนะประมาณ 3 นิ้ว รดน้ำให้ชุ่มพื้นที่ที่เหลือเอาเศษหญ้าแห้งหรือฟางแห้งคลุมลงไป ดินภายในภาชนะจะไม่แห้งจากแดดเผา เอาไม้ไผ่ปักผูกต้นให้ติดกับไม้กันลมโยก ตั้งไว้กลางแจ้งให้ได้แสงแดดตลอดทั้งวัน ใช้อิฐหรือซีเมนต์บล็อกรองพื้นก่อนตั้งกระถางไม่ให้กระถางสัมผัสกับพื้นดินจะช่วยระบายน้ำและบังคับการออกดอกของมะนาวได้ง่าย
5. การปฏิบัติดูแลรักษา
การให้น้ำ ถ้าหากคลุมด้วยหญ้าแห้งหรือฟางแห้ง ให้รดน้ำวันเว้นวันก็ได้
การให้ปุ๋ย จะใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยเคมีก็ได้ เดือนละครั้ง
สังเกตดู ถ้าหากดินปลูกยุบตัวต้องเติมดินปลูกได้เท่าระดับเดิม
โรคและแมลง ช่วงมะนาวแตกใบอ่อนศัตรูที่สำคัญคือหนอนชอนใบ จะต้องพ่นสมุนไพรน้ำส้มควันไม้ที่ตกตะกอนแล้ว อัตราน้ำส้มควันไม้ 1 ส่วนต่อน้ำ 150 ส่วน หรือ 150 ซีซี ต่อน้ำ 20 ลิตร หรือยาฆ่าแมลงอะบาเมทติน ทุกครั้ง สามารถผสมสารเคมีคอปเปอร์อ๊อกซีคลอไรด์เพื่อป้องกันกำจัดโรคแคงเกอร์
เทคนิคการทำให้มะนาวติดลูกตลอดปี
นิสัยของมะนาวจะออกดอกพร้อมๆ กับแตกใบอ่อน เพราะฉะนั้นจะต้องมีการตัดแต่งกิ่งมะนาวอยู่เสมอ ข้อสำคัญคือต้องตั้งกระถางไว้กลางแจ้งให้ได้รับแสงแดดตลอดทั้งวัน การจะบังคับให้มะนาวติดผลนั้น ควรทำเมื่อปลูกมะนาวไปแล้วประมาณ 8-10 เดือน ช่วงเดือนสิงหาคมควรตัดแต่งกิ่งแขนง กิ่งที่มีโรค กิ่งที่ติดดอกและผลมะนาวออกให้หมด หลังจากนั้นงดการให้น้ำมะนาวในเดือนตุลาคม ประมาณ 7-10 วัน สังเกตใบมะนาวมีอาการเหี่ยวหรือใบสลด ใบอาจจะร่วงบ้าง เริ่มให้ปุ๋ยสูตร 12-24-12 อัตรา 100 กรัม และรดน้ำตามทันที หลังจากนั้น 15 วัน มะนาวเริ่มแตกใบอ่อนและออกดอกเป็นสีขาวแล้ว ควรพ่นสมุนไพรหรือยาฆ่าแมลง คลอไพรีฟอสบวกไซเปอร์เมทธิลทันที เพื่อป้องกันแมลงต่าง ๆ และหลังจากติดดอกแล้ว 4 เดือนก็สามารถเก็บผลมะนาวได้
สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ อาจารย์พิชัย สมบูรณ์วงศ์ ฝ่ายนวัตกรรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี สำนักวิจัยและส่งเสริมวิชาการการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ โทร. 053-873938-9 089-6311432 089-6311432